Munnur og vélinda:

2.  Munnur og vélinda
   2.1. Munnurinn
Sjúklegar breytingar í munni stafa oftast af sjúkdómum, sem einnig snerta önnur líffæri, t.d. smitbólgu eða skotsjúkdómum.
Veirusýking - munnangur - veldur grunnum, kringlóttum sárum með gulleitri skán og rauðum skörum.  Sárin eru viðkvæm en skaðlaus. 
Tungubólga getur stafað af vítamínskorti eða sýkingu, t.d. af völdum sveppa.  Einnig getur komið sár á tungu af núningi við hrjúfa tönn, tannfyllingu, hvassa holubrún, eða gervitennur sem sitja illa. 
Sprungur geta myndast í munnvikum eftir þrota í koki eða nefi, eða þá vegna efnahörguls.  Vatnshrindandi smyrsl flýta græðslu.
Krabbamein er sjaldgæft í munni, og er oftast viðráðanlegt ef það finnst nógu snemma.  Aðdragandi krabba sést á gráhvítum skófum.

   2.2. Vélindað
Hættulegir sjúkdómar eru sjaldgæfir í vélinda.  Sviði eða verkur fyrir bringspölum þegar kyngt er, getur stafað af krampa í neðsta hluta vélindans eða efra magaopi.  Orsökin er oftast huglæg röskun og óþægindin ýmist koma eða hverfa.  Ef óþægindin aukast og verða þrálát gæti það bent til illvígari bólgu, særingar eftir tærandi efni, eða krabba.
Þegar efra magaopið og hluti magans sjálfs þrengir sér upp í brjóstholið um þindaropið, þar sem vélindað liggur niður í magann, kallast það þindarslit.  Þetta getur haft í för með sér brjóstsviða og óþægindi í hálsi, einkum ef maður liggur að lýtur fram.  Brjóstverkur af þessu getur orðið eins nærgöngull og hjartakveisa.