Sætistala: 14
Atómmassi: 28

Bygging atómsins: Rafeindirnar raðast þannig á hvolfin: 2-8-4.

Kísill. Litur dökkgrár með keim af bláum litblæ.

Náttúran skiptist að miklu leiti í tvö ríki, annars vegar hið lífræna ríki, sem byggir á kolefni (C) og hins vegar hið fasta grjótkennda ríki, sem byggir á kísil (Si). Kísill myndar siliköt kristalla með súrefni og málmum.

Frumefnið Kísill markstafir (e silicon) dregið af silex sem þýðir tinna fannst árið 1824. ¹ Sænskur efnafræðingur Jöns Jacob Berzelius uppgötvaði efnið sem er eitt af algengustu frumefnum á jörðinni og er, ásamt súrefni, uppistaðan í steinum, sandi, gleri, og er 28% af jarðarskorpunni.

Kísill er mikilvægur þáttur í íslenskri stóriðju. Sandur sem er að mestu kísiltvíildi er notaður í gler og sement. Hann hefur sérstaka rafleiðnieiginleika, inn í langflestum ölvukuppum og öðrum örrásum eru þunnar kísilflögur. Hreinn kísill er notaður í örsmá rafeindatæki svo sem sólarrafhlöðurer er hnýja tæki í gervihnöttum.

Í nátturunni finnst kísill aðeins í efnasamböndum, aðalega með súrefni. Hreinan kísil er hægt að einangra úr slíkum nátturulegum efnasamböndum og er hann glansandi að sjá -líkt og málmur- Heilsulindin á Bláa lóninu inniheldur kísil sem er 100% nátturulegur leir, vatn og sölt. Þar er einstakt lífríki ásamt miklu magni að nátturulegur steinefnum, kísil og sérstökum blágrænþörungi er mynda hvítan leirinn í lóninu og gefa því sinn sérstaka lit. Silicon er mililvægt í plantna og dýralýfi. Kísilþörungar í bæði fersku og söltu vatni vinna kísl úr vatninu til notkunar svo sem í þætti af frumuvegg þeirra. ²

Fyrir tilviljun uppgötvaðist að böðun í lóninu hefðu jákvæð áhrif á húðsjúkdóminn psoriasis. Þetta eru og voru gleðitýðindi fyrir fólk sem er með þennan sjúkdóm. Má rekja sögulegar staðreindir til ársins 1976. Kísillinn hentar vel til húðhreinsunar fyrir óhreina húð og unglingabólur, en hann dregur í sig umfram fitu og óhreinindi.

Heymildir:

www.bluelagon.is, www.weblement.com, www.google.com

Efnið Alfræðiorðasafn 539.1

Höfundur: Kristín Gunnarsdóttir, Nát123

1 Í bókinni Efnið Alfræðiorðasafn er talað um að efnið hafi fundist 1823, á www. webelements.com /elements, árið 1824.

2 www,webelments.com