Til baka 
 
 
Kopar - Cu

 

Sætistala: 29
Atómmassi: 63,546 u

Bygging atómsins: 29 róteindir, 34 nifeindir og 29 rafeindir.

Kopar tiheyrir hópi þjálla málma. Bræðslumark 1083ºC og eðlismassi 8,92g/ml.

Kopar er dreginn af orðinu cuprum hinu fornu nafni Kýpur, sem var þekkt fyrir koparnámur sínar. Kopar var ein fyrsti málmurinn, sem menn komust upp á lag með að hagnýta sér. Kopar finnst í náttúrunni. Um 6000 f.kr. smíðuðu Egyptar koparvopn og um 5000f.kr. hefstbronsöld.

Ef tini er blandað við kopar kemur út Brons. Blanda af zinki og kopar er látún eða messing. Einig er kopar blandaður út í eðalmálma til að auka styrk þeirra. Spansgræna á koparmunum er efnasamband kopars og súrefnis. Kopar er rauðbrún á litinn. Hann ásamt gulli eru einu málmarnir sem ekki eru litlausir. Nú til dags er kopar aðalega notaður í leiðslur og rör vegna rafmags og hita leiðsluhæfileika sinar. Engin annar málmur er með betri rafleiðni en kopar, kannski silfur sé einhvað betri.

Koparsambönd eru t.d notuð sem sveppaeyðir og til fúavarna. Þegar maður ferðast til norðurlandana eru flest öll hús máluð rauðbrún. Það er vegna þessa koparsambanda sem fúaverja og eyða sveppagróðri á húsunum. Í Svíðþjóð er þessi litur nefndur Falun-rautt . Fengið af bæ nokkrum í norð-vestur Svíþjóð sem heitir Falun og þar sem miklar koparnámur voru.

Kopar er líka að finna í líkama okkar og er talið að meðaleinstaklingur sé með 100 - 150 mg af kopari í kroppnum.

Heimildir
:


Íslenska Alfræði orðabókin.1990. Bókaúgáfan Örn og Örlygur. Reykjavík.

Ralph E. Lapp. 1968. Efnið. Almenna bókafélagið. Reykjavík.

Robin Kerrod og Neil Ardley.1982. Efni og orka. Bókaúgáfan Örn og Örlygur. Reykjavík.

http://www.namsgagnastofnun.is/lotukerfi/Cu.htm
Skoðuð 10.feb. 2003.

http://www.lyfja.is/print.html?page=article.print&cid=47&aid=139&PHPSESSID=1a44fcb380fc9dd2f9083ca35b17d9c0
Skoðuð 10.feb. 2003.


Höfundur: Nanna Þórisdóttir, Nát 123

 

Fjölbrautaskólinn við Ármúla, febrúar 2003/Margrét Sigbjörnsdóttir