Heilaáföll

Orsakir og áhættuþættir heilablóðfalls

Allar skemmdir á æðum líkamans auka hættuna á blóðtappa í heila. Hættan er bæði fólgin í beinum skemmdum á æðum, í heilanum og þar með auknum líkum á blóðsega. En einnig er aukin hætta á blóðreka til heilans frá öðrum skemmdum æðum. Það sem eykur hættu á blóðtappa er æðakölkun, hár blóðþrýstingur og of hátt kólesteról magn í blóði.

Fylgni er milli hjartasjúkdóma og hættu á að fá blóðtappa í heila. Óreglulegur hjartsláttur t.d í forhólfum hjartans (atrial fibrillation) er algeng orsök blóðtappa í heila sem og gáttaflökt. Einnig getur skemmd í hjartavöðvanum sjálfum verið undirrót tappans.

Aðrir sjaldgæfari orsakir eru, truflanir á storknunnar eignileikum blóðsins og mikið vökvatap. Um tvítugt byrjar æðakölkun að myndast og ágerist með árunum. Algengastar eru æðar í hjarta, heila og fótum. Þau kólesteról sem skipta mestu máli eru LDL og HDL.

Helstu áhættuþættir sem þarna spila inn í eru ;

  • Hár blóðþrýstingur.
  • Reykingar.
  • Eldri blóðtappar í heila (m.a tímabundin blóðþurrð TCI).
  • Hjartasjúkdómar, t.d þykknaður/víkkaður vinstri slegill, víkkuð vinstri gátt, mítrallokuþrengsli, gerviloka.
  • Þrenging á hálsslagæð (carotic stenosis).
  • Of hátt kólesteról magn í blóði.
  • Sykursýki (isulin háð og óháð) sérstaklega ef meðferð er ekki fylgt.
  • Kransæðasjúkdómar.
  • Ofstarfsemi skjaldkirtils án fullnægjandi meðhöndlunar.
  • Erfðir, offita, streita.
  • Karlmenn eru líklegri en konur.
Allir þessir þættir vinna saman og valda sjúkdómum sem svo aftur valda heilablóðfalli.


Taugavefurinn: Heilaáföll
Höfundar: Friðbjörg Jóhanna Sigurjónsdóttir og Halldóra Guðlaug Helgadóttir
Vefari: Sigurlaug Kristmannsdóttir sigurlaug@arnarson.is
Jarðfræði-, landafræði- og líffræðideild Fjölbrautaskóla Suðurlands á Selfossi
Síðast uppfært maí 2001
URL: http://sigurlaug.arnarson.is/liffraedi/taugavefur/taugar1/orsakir.htm