Til baka 
 
Súrefni - O

Sætistala: 8

Atómmassi: 15,99944 u

Eðlismassi: 1,429 g/l

Bræðslumark: -218,4°C

Suðumark: -183,0°C

Bygging atómsins:

Bygging súrefnisatómsins er að það hefur sætistöluna 8 er í 6. flokki og í 2. lotu. Þetta þýðir að súrefnisatóm hefur 8 róteindir og þá 8 rafeindir á tveimur hvolfum.

2. lota þýðir fjöldi hvolfa. 6. flokkur segir til um fjölda gildisrafeinda þ.e. fjöldi rafeinda á ysta hvolfi. Sem sagt, súrefni hefur þá 2 rafeindir á fyrsta hvolfi og 6 á öðru hvolfi. Súrefnisatómið hefur einnig 8 nifteindir í kjarnanum.

Hvernig nafn súrefnis er tilkomið:

Nafnið oxygen (oxygenium) kemur úr latínu, samkvæmt kennslubókinni, en úr grísku samkvæmt heimildum af internetinu. Oxy þýðir sýra og genium að mynda sem sagt sýrumyndari.

Það var uppgötvað árið 1774 af Pristeley og Scheel. Þeir uppgötvuðu súrefnið þó í sitthvoru lagi og sá fyrrnefndi fær oftast heiðurinn.

Hvar súrefni er að finna í náttúrunni:

Súrefni er í þriðja sæti yfir þau frumefni sem mest er af í heiminum. Það er 2/3 hlutar af massa líkamans og 9/10 hlutar vatns. Það finnst í gufuhvolfinu, í vatni og í andrúmsloftinu.

Hvernig súrefni er notað:

Súrefni er notað á ýmsan hátt t.d. fyrir sjúklinga á sjúkrahúsum sem þjást af einhverjum lungnasjúkdómum. Við öndum því að okkur og í líkamanum tengist það vetni og verður að vatni H2O. Vatnið taka síðan plönturnar upp og vinna úr því aftur í súrefni.

Súrefni er einnig notað í fljótandi formi blandað saman við vetni og þá notað sem eldflaugareldsneyti.

Ósonlagið er gert úr O3 sem ver okkur gegn útfjólubláum geislum frá sólinni.

Annað forvitnilegt um súrefni:

Súrefni í fljótandi formi er fölblátt, það er gas við staðalaðstæður og er þá litlaust.

Heimildaskrá:

Chemical Elements.com - Oxygen (O)
It's Elemental - The Element Oxygen
Eðlis og efnafræði. höf. Rúnar S. Þorvaldsson

Höfundur: Einar Þór Ingólfsson, NÁT 123


 

Fjölbrautaskólinn við Ármúla, júní 2005/SK