Sćtistala: 88
Atómmassi: 226
Bygging
atómsins: Rafeindauppröðun: 2-8-18-32-18-8-2.
Radíum myndar Ra2+.
Radíum
er jarðalkalímálmur, á 7. lotu og 2.
dálk. Það er á föstu formi við
298° K. Radíum er geislavirkt. Radíum er óstöðugur
málmur. Radíum er mjög sjaldgæft.
Nafnið
er komið af latneska orðinu radius sem þýðir
geisli. Orðið geislavirkni (radioactivity) var smíðað
af Marie Curie og birtist fyrst 1898.
Radíum var uppgötvað 1898 af Marie Curie og
einangrað árið 1911 af henni og Debierne.
Það finnst um það bil 1 g af radíumi
í 7 tonnum af bikblendi. Radíum finnst í
öllum úraníummálmum. Radíum
er meira en milljón sinnum geislavirkara en sama magn
af úraníumi. Radíum sem hreinn málmur
er skjannahvítur en svertist þegar hann kemst í
snertingu við loft. Radíum verður fagurrautt
við eld. 25 samsætur er nú þekktar og
er radíum-226 það algengasta. Helmingunartími
þess er 1600 ár. Radíum tapar um 1% af virkni
sinni á 25 árum þegar það breytist
í frumefni með lægri eðlismassa.
Innöndun,
inntaka og snerting við líkama getur valdið krabbameini
og öðrum líkamlegum sjúkdómum.
Notað við meðhöndlun krabbameins.
Radíummálning
var notuð á miðri 20. öld til að mála
númer og vísa á sumum klukkum og úrum.
Málningin var gerð úr radíumsöltum
og fosfór og lýsti í myrkri. Hægt
er að framleiða lítið magn af radíumi
með geislun á bráðnu radíumklóríði.
Höfundur: Harpa Lind Björnsdóttir,
Nát123
|