Sætistala:
4
Atómmassi:
9,01218
Bygging
atóms: Beryllium
hefur 4 róteindir 5,01 (meðaltal) nifteindir og 4
rafeindir. Það eru 2 rafeindir á fyrsta hvolfiog
2 á öðru hvolfi.
Flokkur:
hvarfgjarnir jarðmálmar
Efnið
var fyrst uppgötvað í beryl og emeröldum
árið 1798 en ekki náðist að einangra
það fyrr en 30 árum seinna eða 1828.
Finna má
Beryllium í um 30 tegundum jarðmálmssteina.
Aðaltegundirnar eru Bertandite, Beryl, Chrysoberyl, Phenasite
einnig í Aquamarine gimstein og Emerald sem
eru dýrmætustu form Beryl.
Málmurinn
er aðallega gerður með því að draga
úr beryllium fluoride með magnesium málmi.
Málmurinn
er stál grár að lit og er einn af léttustu
málmtegundum sem til eru og er mjög harður að
hann rispar gler, annað sem hann hefur umfram aðra málma
er hátt bræðslumark, en hefur hann það
hæsta af léttmálmum og breytir sér
til að mynda ekki í vatni né gufu þó
hann sé fullhitaður.
Notkunareiginleikar
Berylliums eru margir og efnið alveg stórbrotið
vegna hörkunnar sem það hefur og einnig vegna
léttleikans enda er það notað í
rúður, flugvélar, geimflaugar og gervihnetti.
Beryllium
er líka blandað saman við Eir og búið
til úrfjaðrir þar sem sú blanda segulmagnast
varla og stenst því mun fleiri álagshringi
en stálfjaðrir.
Ni-Be blöndur
eru bæði harðar og tæringarþolnar
og eru notaðar í skurðstofuhnífa.
Þegar
Beryllium er blandað við Kopar er það notað
í ýmsa tölvuhluti og tæki vegna styrkleika
síns einnig er það afoxandi og hefur hæfni
til bindingar við brennistein
Obb obb
obb það verður að vara sig á því,
það getur nefnilega líka verið baneitrað
ef beryllium málm ryki er andað að sér,
getur það valdið lungnaskemmdum.
beryllium
salt er mjög eitrað og ætti að forðast
eins og eldinn.
Beryllium
efnið mitt er eignilega ótrúlegasta efni því
við notum það á einhvern hátt sama
hvort við erum heima við í tölvunni á
ferðalagi milli landa eða úti í geimnum,
það kemur allsstaðar við sögu.
Höfundur:
Bergþóra A. Hilmarsdóttir, Nát
123
|