Ákvörðun á eðlismassa, verkleg æfing.

---

Inngangur:

Eðlismassi segir til um hve tiltekið rúmmál af efninu vegur mikið. Oftast er miðað við hve mörg grömm 1 rúmsentimetri (cm3)  af efninu vegur (g/cm3). Við ákvörðun á eðlismassa efnis verður því að mæla bæði rúmmál þess og massa. Við venjulegan loftþrýsting (1 loftyngd) er massi hlutar fundinn með því að vigta hann. Auðveldasta leiðin til að mæla rúmmál hluta með óreglulega lögun er að sökkva þeim í vatn í mæliglasi og finna út hve mikið hækkar í glasinu.

Athugið að 1,0 mL er 1,0 cm3.

---

Efni og áhöld:

• Vigt
• Mæliglös
• Vatn
• Gúmmítappi
• Frumefni

---

Framkvæmd:

1. hluti: Ákvörðun á eðlismassa vatns.
Takið tómt 100 mL mæliglas og vigtið nákvæmlega. Fyllið glasið með vatni nákvæmlega að 100 mL markinu og vigtið aftir. Mælið hita vatnsins með hitamæli. Skráið niðurstöðurnar. Reiknið eðlismassa vatns við tiltekinn hita.

 
2. hluti: Eðlismassi gúmmítappa.
Hálffyllið mæliglas með vatni og lesið nákvæmlega rúmmál vatnsins af mæliglasinu. Vigtið saman tvo gúmmítappa. Skráið niðurstöðurnar. Setjið tappana ofaní vatnið í mæliglasinu og ákvarðið rúmmálsaukninguna í glasinu eins nákvæmlega og þið getið. Reiknið eðlismassa gúmmítappanna.

3. hluti: Ákvörðun eðlismassa óþekktra frumefna.
Kennari lætur ykkur fá óþekkt frumefni. Finnið út eðlismassa þess með sömu aðferð og notuð var í 2. hluta. Munið að vera nákvæm. Berið niðurstöður ykkar saman við upplýsingar úr lotukerfinu og finnið út hvaða efni þið fenguð.

---

Skil:

• Skýrsla úr æfingunni verður unnin í næsta tíma samkvæmt kúnstarinnar reglum.  Hver einstaklingur skilar skýrslu.  Sjá um uppsetningu skýrslu.

---

Kennarar:

Guðrún I. Stefánsdóttir, matvælafræðingur
Ragnheiður Ásta Guðnadóttir, matvælafræðingur
Sigurlaug Kristmannsdóttir, líffræðingur