Sætistala:
8
Atómmassi:
16,00 u
Bygging
atómsins: Róteindir 8p+. Rafeindir
8e-. Nifteindir 16,00n0
Antonie
Laurent Lavoisier gaf út frumefnatöflu árið
1789. Í henni kemur m.a. fram að hann taldi að
allar sýrur innihéldu súrefni. Þremur
árum síðar nefndi hann viðkomandi frumefni
oxygen. Orðið oxygen er rakið til grísku
orðanna oksys (=sýra) og gen (=að framleiða,
framleiðandi), þ.e. oxygen þýðir
sýru-framleiðandi.
Við
yfirborð jarðar og í neðri lögun lofthjúpsins
er að finna súrefni. Í efri hluta lofthjúpsins
er einatóma súrefni (0).
Súrefni
losnar út í andrúmsloftið við ljóstillifun
og er það bæði dýrum og plöntum
nauðsynlegt til öndunar og til að geta lifað.
Súrefni er næst algengasta efni gufuhvolsins, og
er rúmmálsprósenta þess í
loftinu um 21%. Þegar við öndum, berst súrefni
inní blóðrásina og flyst með rauðum
blóðkornum til frumna líkamans, þar
sem það er notað við niðurbrot næringarefna
en við það losnar orka. Súrefni er algengasta
frumefni jarðskorpunnar og eru súrefnisatóm
tæp 50% af massa hannar. Bruni efna getur ekki átt
sér stað nema súrefni tengist efnunum. Þegar
það brennur við lífræn efni myndast
vatn (H2O) og koltvísirungur (CO2).
Uppgötvað af C. Scheele og Priestly í Svíþjóð
og Englandi árið 1774.
Heimildir:
Íslenska
orðabókin bók P-Ö undir súrefni.
Efni og Orka bls 100
Nátturufræðingurinn Árg 64 4,hefti
árið 1995.
Leit .is
Höfundur:
Katrín Rósa Friðriksdóttir, Nát
123
|