Sætistala:
Atómmassi:
196,9665 u
Eðlismassin
er 19,3 g/cm3, suðumarkið er 3129 K, bræðslumarkið
er 1337,33 K. Gull er fast efni við staðalaðstæður
og myndar súr og basísk oxíð. Gull
er yfirleitt blandað kopar við gerð skartgripa,
vegna þess hve það eitt og sér er mjúkt.
Gull (Au) hét á gotnesku gulþ, sem er skylt
orðinu gulur enda þekktist málmurinn vel af
litnum. Markstafir gulls er Au og er skammstöfun heitisins
aurum; þjálastur allra málma. Gull er óhvarfgjarn
málmur og það kemur því ekki á
óvart að hann er helst að finna í óbundnu
formi, gull hefur verið þekkt frá ómunatíð
og finnst efnið aðallega hreint í kvarsæðum,
einkum í Suður- Afríku. Algengt er að
um 5g fáist úr hverju tonni af bergi. Eitt helsta
einkenni gulls er hve teyganlegt það er og er það
sá málmur sem auðveldast er að sevigja
og teygja. Úr einu grammi af hreinu gulli má gera
3000m langan þráð! Þessi teyganleiki
að viðbættum þeim eiginleika að leiða
vel rafstraum gerir það að verkum að gull
er mikið notað í smágerðum rafrásum,
t.d. í minnsikubbum tölva.
Magn gulls í málmblöndu er gefið upp
í karötum. Hreint gull er 24 karöt eða
22/24x100=92% gull. Hvítagull, sem mikið er notað
í skartgripi, er blanda gulls og nikkels.
Hin ævaforna græðgi mannsins í gull á
ekki neitt skylt við notagildi þess. Það
er aðalega notað til skargripagerðar, við gerð
peninga, til tannfyllingar og einnig við listsköpun.
Heimildir:
Almenn
efnafræði efnafræði og umhverfið eftir
Hafþór Guðjónsson, bókaútgefandi
mál og menning 1992.
Efnið eftir Ralph E. Lapp, útgefandi Almenna bókafélagið.
http://www.namsgagnastofnun.is/lotukerfi/Au.ht
Höfundur:
Kristín S. Arnlaugsdóttir,
Nát 123
|