Sætistala:
9
Atómmassi:
18,998
u
Bygging atómsins: Rafeindahýsing 1s(2)2s(2)2p(5)
Flúor
hefur efnatáknið er F og eðlismassi 1,70 g/ml.
Bræðslumark -219,6°C en suðumark -188°C.
Flúor er Halógeni; sem er grængult, afar
tærandi og hvarfgjarnt, baneitrað gas; rammasti oxari
sem er þekktur.
Sagan:
Árið 1529 lýsti Georigius Agricola flúorsíði
sem flöktandi efni, og árið 1670 fann Schwandhard
það út að flúorspar var ætandi
en það gróf ofan í gler sem hann var
með. Scheeleog margir aðrir rannsóknarmenn, þeirra
á meðal Davy, Gay-Lussac, Lavoisier, og Thenard,
gerðu tilraunir meðflúorsýru, sumar tilraunirnar
enduðu á sorglegan hátt. Frumefnið var
loks einangrað árið1860 af Moisson eftir nær
74 ára sleitulausa vinnu.
Flúor
er rafeindadrægasta og hvarfgjarnasta frumefnið. Fram
að seinni heimsstyrjöldinni var flúor ekki framleitt
í miklu magni en kjarnorkusprengjan breytti því
einnig aðrar kjarnorkuáætlanir það
er kjarnorkuverin. Öruggar flutnings aðferðir hafa
nú komið fram og er hægt að flytja flúor
í tonnatali. En til þess þurfti geymi úr
stáli.
Um 1960
var sýnt fram á að styrja má tennur
manna með jóskiptum þannig að flúoríðjónir
taka sæti hýdroxíðjóna í
kristalgrind tannglerungsins. Flúor gegnir nú
mikilvægu hlutverki í tannvernd, er m.a. notað
í tannkrem og sums staðar bætt í drykkjarvatn
en það er umdeilt vegna eituráhrifa.
Forvitnilegt
um efnið:
Okkur þótti forvitnilegt að Flúor mætti
nota til að kljúfa atóm með ísatópum.
Heimildarskrá:
Íslenska
Alfræði orðabókin A - G, Örn og Örlygur
Reykjavík 1990
Höfundar:
Friðfinnur Finnbjörnsson og Helga Gunnarsdóttir,
Nát 123
|