Sætistala:
7
Atómmassi:
14,0067.u
Bygging
atómsins:
Rafeindahýsing þess er 1s2 2s2 2p3.
Suðumarkið: 77,36 K
Bræðslumark: 63,05 K
Eðlismassi: 1,251 g/l
Hvernig
nafn niturs er tilkomið:
Það
er áhugavert að skoða að margir hafa ranglega
kallað Nitur köfnunarefni. Það er
að sjálfsögðu ekki rétt þar
sem 78% af andrúmslofti okkar er hreint nitur. Lavoisier
skýrði frumefnið azote en það
þýðir án lífs vegna
þess hve það er í raun dautt.
Hvenær
nitur var uppgötvað:
Nitur var
uppgötvað af Daniel Rutherford í Skotlandi árið
1772.
Hvar
nitur er að finna í náttúrunni:
Um 78% af
andrúmslofti okkar er hreint nitur. Til að bera saman
við aðra hnetti þá er hlutfall Niturs í
andrúmslofti Mars ekki nema 2,6%.
Hvernig
nitur er notað:
Nitur er gastegund, bæði litarlaus og lyktarlaust,
á það einnig við um nitur í vökvakenndu
formii en þá er það frekar líkt
vatni. En samt má einingar þess mjög mikilvægar
t.d. í mat, eitrum, áburðum og spreniefnum.
Nitur hefur einmitt verið notað mikið ásamt
öðrum efnum við framleiðslu áburðar.
Eitt þekktasta efnasamband niturs er hláturgas
(N2O) sem er mikið notað til svæfinga.
Nitur er mikið notað í lyfjaiðnaðinum
en það er notað til frystingar og flutnings á
matvælum. Fljótandi nitur er einnig notað við
smíði eldflauga og einnig notar olíuiðnaðurinn
nitur til að mynda mikinn þrýsting í
brunnum til að þvinga hráa olíu upp
á yfirborðið.
Annað
forvitnilegt um nitur:
Nitur(N) er nr. 7 í lotukerfinu og telst þar af
leiðandi til málmleysingja. Atómmassi þess
er 14,0067. Myndar mjög súr oxíð.
Heimildaskrá:
http://www.namsgagnastofnun.is/lotukerfi/N.htm
http://www2.fa.is/deildir/Efnafraedi/nat123/sumar/lotukerfid/7.htm
Höfundur:
Guðmundur Ólafsson,
NÁT 123
|