Flúor.
Sætistala flúors er 9
Atómmassi = 18,9984
Bygging : Flúor er með hærri rafneikvæðni en þekkt er hjá
öðrum frumefnum. Það á auðvelt með að tengjast nánast öllum öðrum efnum. Flúor
er hálógeni, grængult afar tærandi og hvarfgjarnt, baneitrað gas; rammasti
oxari sem er þekktur.
Hvernig er nafnið tilkomið? Uppruni nafnsins er úr latínu af orðinu “fluere” sem
þýðir “að flæða”.
Hvar er flúor að finna í náttúrunni? Flúor er eitt algengasta frumefni jarðarinnar og finnst mjög víða, svo sem í andrúmslofti, sjó, jarðvegi og í dýra- og jurtaríkinu. Ítrekaðar rannsóknir hafa sýnt fram á að flúor er langvirkasta efnið til varnar tannskemmdum. Vatn er aðalflúorgjafi fólks en sé það undanskilið fæst flúor aðallega úr te og fiskmeti, og þá einkum úr beinum og roði. Rannsóknir hafa leitt í ljós að flúortekja Íslendinga er mjög lítil þar sem drykkjarvatn okkar er mjög flúorsnautt.
Hvernig
er flúor notað? Efnasamband natríums og flúors NaF er notað í
tannkrem til að draga úr tannskemmdum. Um 1960 var sýnt fram á að styrkja mætti
tennur manna með jónaskiptum þannig að flúríðjónir taka sæti hýdroxíðjóna í
kristalgrind tannglerungsins. Flúor gegnir nú mikilvægu hlutverki í tannvernd
og er sums staðar jafnvel bætt í drykkjarvatn.
Annað: Flúor tærir
platínu sem er annars ónæm fyrir öðrum efnum. Flúor finnst aðallega í flússpati
(CaF2). Teflon er plastefni þar sem flúor er eitt aðalefnanna. Það
er m.a. notað sem smurefni. Flúor var uppgötvað í Frakklandi árið 1886 af Henri
Moissan.
Heimildir:
http://brunnur.stjr.is/interpro/heilb/tannvernd.nsf/pages/wpp0054
http://www.namsgagnastofnun.is/lotukerfi/F.htm
http://www.webelements.com/webelements/elements/text/F/hist.html
Örlygur Hálfdanarson, 1990, Íslenska
alfræðiorðabókin, byggð á 1. útgáfu 1988, Örn & Örlygur.