Til
baka á steinefni
Kalsíum (kalk):
Kalsíum
eða kalk er algengast allra aðalsteinefna í líkamanum.
Um 99% af kalkmagni líkamans er í beinagrindinni og um
1% í blóði og mjúkum vefjum.
Hlutverk
kalks: upp
síðuna
- Kalkið herðir
beinagrindina sem heldur uppi líkamanum.
- Kalkið er nauðsynlegt
fyrir samdrátt vöðva og starfsemi taugakerfisins.
- Kalkið er nauðsynlegt
fyrir blóðstorknun og fyrir virkni ýmissa ensíma.
Fáist ekki nóg kalk úr fæðunni dregst
kalk úr beinum fyrir aðrar þarfir líkamans.
Stöðugleiki kalks í blóði er mjög mikilvægur.
Meðhöndlun
kalksí líkamanum: upp
síðuna
Nýting kalks
fer meðal annars eftir þörfum hverju sinni. Afgangur,
þ.e. það sem ekki er nýtt skilst út með
hægðum. Kalk tapast úr líkamanum með þvagi,
gegnum húð og með saur.
Frásog kalks
úr þörmum er stýrt af D vítamíni.
D vítamín verður að vera til staðar í
nægu magni til að frásog sé nægjanlegt.
Uppruni
kalks: upp
síðuna
Mjólk og
mjólkurafurðir eru kalkríkasta fæðan, neysla
úr mjólkurflokki er því æskileg daglega.
Dökkgrænt blaðgrænmeti, hnetur, baunir og gróft
korn eru einnig kalkrík. Úr kalkríkri fæðu
nýtist um 20-30% af kalkinu.
RDS,
ráðlagður dagskammtur: upp
síðuna
- Fullorðnir
(eldri en 18 ára) 800 mg,
- börn (1-10
ára) 800 mg,
- unglingar (11-18
ára, eru í örum vexti og þurfa þar af
leiðandi mikið af kalki.) 1200 mg.
Skortur
á kalki: upp síðuna
Getur verið
vegna of lítillar neyslu á kalki eða vegna of lítils
frásogs kalks úr smáþörmum. Skortseinkenni
hjá börnum eru beinkröm en hjá fullorðnum
beinmeira eða beinþynning.
Beinkröm lýsir
sér þannig að beinin verða mjúk og sveigjanleg,
fótleggir og lærleggir geta brotnað, börnin verða
hjólbeinótt eða kiðfætt. Mörk á
milli brjósks og beina verða ógreinileg.
Beinþynning,
algengari hjá konum (eftir 40 ára aldur) en körlum.
Tenglar:
upp síðuna
Fjölbrautaskólinn
við Ármúla / desember 2001
Höfundar efnis: Ragnheiður
Ásta Guðnadóttir
Prófarkalestur: Guðrún I.
Stefánsdóttir
Vefari: Sigurlaug Kristmannsdóttir
og Jón Örn Arnarson, yngri
|